PAGSUSURING-BASA

Ang Lumang Simbahan

Ni Florentino T. Collantes

                                Si Florentino Tansioco Collantes ay kilala  sa tawag na ”kuntil-butil”, siya ay isa sa mga magagaling namanunulat at makatang Pilipino,  sa murang gulang palamang nito ay nakapag ambag na ito ng mga akdang pampanitkan at nagging pangunahing katungali ni Jose Corazon de Jesus sa larangan ng balagtasan. Ginamit niya ang tula sa mga political na kritisiso noong panahon ng Amerikano.

                                Ang akdang “Ang Lumang Simbahan” ay sinulat sa anyong tulang pasalaysay ito ay nag lalaman ng bakas ng kolonyalismo sa ating bansa mababasa rin nating sa akda ang impluwensyang naiwan ng mga banyaga na kalaunan ay naging parte nan g pamumuhay ng mga Pilipino.

                              Layunin ng akdang ito ang ipahayag sa bawat Pilipino na tayo ay wagas kung mag mahal at likas na mapag dasal. Mababasa rin natin sa akdang ito ang mga ang mga palatandaan ng mga imlpuwensyang ating nakuha sa mga dayuhang mananakop.

 Tema: Ang tulang Ang Lumang Simban ay pumapaksa sa pag ibig at katatakutan.

Mga tauhan:

                       Ang mag kasintahan

                           -   ( Ang Dalaga) Anak mayaman ngunit tapat ang pag sinta sa mag sasakang binata.

                           - (Ang Binata) Isang mahira na mag sasaka.

                        Ang matandang nag mumulto

                            - Ito ay nag susuot ng puti at may apoy sa bibig na kung saan umano sa gabi lamang namamalas

                         Mga tao sa bayan

-Takot na takot at pinangingilagan ang lumang simbahan.

Tagpuan/Panahon:

Sa lumang abandonadong simbahan sa isang maliit na bayan na balot na ng lumot ng kapanahonan. Na kung saan pinangingilagan at kinakatakotan ng lahat ng tao sa naturang bayan dahilan sa di umanoy may nagmomultong matanda.

Mga kaisipan/ideyang taglay ng akda:

Ang akdang ito ay nag tataglay ng mga kaisipang hango sa mga totong pang yayari sa tunay na buhay.  Kung saan itinalakay ng may akda ang katatagan ng dalawang mag kasintahan na ipag laban ang kanilang pag mamahalan kahit paman sa mga tutol sa kanilang pag iibigan at ang kanilang matibay na pananalig Inang Berhen Maria. Itinalakay rin ng may akda ang mga katatakutan di umano’y ng yayari sa naturang simbahan.

Istilo ng pag kakasulat ng akda:

Ang istilong ginamit sa pagsulat ng akda ay makatawag pansin. Ito ay madaling maintindihan ng mga mambabasa, kahit paman may kalaliman ang ibang mga salitang ginamit sa akda.Ito ay hindi naging hadlang upang madaling maunawaan at tangkilikin ng mga mambabasa. Ang akdang ito ay hindi lamang naka sentro sa isang paksa na isa sa mga naging dahilan ng pag kakaiba nito sa ibang mga akdang patula.

Buod:

 Ipapahayag ng tulang ito ang wagas na pag mamahalan ng dalawang magkasintahan. Sa isang abandonadong lumang simbahan, sa isang maliit na bayan na kung saan ito’y nalimot na ng kapanahunan. Ang itsura nito’y waring libinagan dahil sa mga damong dito’y gumagapang. Sa bandang silangan ng simbahan matatagpuan kampanang basag na nagmula pa sa kapanahunan ng mga kastila. Ang sabi, nabasag raw ito sa kapanahunan ng digmaan, bumagsak sa lupa  kaya ito’y nabasag ito’y paniniwala ng mga matatanda.

Doon daw sa lumang simbahan ay may nakatagong isang matanda na sa tuwing gabi lamang namamalas. Ito’y naglalakad at nakasuot ng puting damit na mayroong ilaw sa bibig ito’y yaong nakabalot na hiwaga sa lumang simbahan. Na sa tuwing umaga na sisilipin ng mga tao ang lumang simbahan ay walang matanda ang kanilang makikita. Kaya mula noon kinatatakutan at pinangingilagan ang naturang simbahan. Minsan tumugtug ang kampanang basag nakakakot ang yaong pangyayari. Kinabusan pa mayroong libingan sa harap ng altar.

Lumaki ang balitang nakakagimbal lalong pinangilagan ng taong bayan ang lumang simbahan wala ng naglakas loob na pumasok dito at nang isang gabing payapa mayhinaing na nanggagaling sa lumang simbahan na parng tanghoy ng isang may lubhang sakit ngunit isang gabi may isang taong nagtapang-tapangan  at mag isang pumasok sa lumang simbahan. hindi pa nga ito nagtatagal sa loob ay dali dali itong lumabas at ang sabi niya’y mayroon siyang nakitang multo na puti ang suot at binaril niya ngunit di ito natablan. Sa ganoong pangyayari ay lalong pumutok sa taong bayan ang nakagigimbal na balita tungkul sa lumang simbahan. mula noon kahit may taong dadaan sa simbahan ay di makuhang tumingin man lamang dito kahit may birhen sa loob ay walang nanalangin kaya ang lumang simbahan ay naging parang isang libingan.

Pero may isang gabi nagliwang ang simbahan mayroong magkasintahan na ayaw ipakasal ng kaning magulang sila ay lumuhod sa harap ng altar at nanalangin at humingi ng tawad sa kanilang binabalak na pagpapatiwakal sapagkat ang ama raw ng babae ay tutol sa kanilang pag-iibigan dahil ang kanyang iniirog ay  magsasaka lamang pero ang babae ay tapat sa kanyang iniirog kaya sila’y nagsama at nagbalak na sabay magpatiwal upang sa kabilang buhay doon nila’y ipagpapatuloy ang kanilang pagmamahalan.

Doon ay lubos silang nag-iyakan at sila’y nagyakapan sa kanilang gagawin pagpapatiwakal gamit ang sandatang kanilang itutusok sa kanilang dibdib pero bago yun napag isip-isip ng binata na bago nila tuluyang itusok ang sandata sa kanilang dibdib ay maghukay muna sila ng malalim gamit ang pala ng sa ganoon magsasama silang babagsak sa hukay. Ngunit sa knilang paghuhukay kanilang natagpuan ang napakaraming kayamanan kaya ang balak na pagtitiwakal ay naudlok sa labis na kagalakan. Nagdasal sila at nagpasalamat sa birhen sila’y umuwi pasan ng binata ang naturang kayamanan.

Simula noon ay pinaayos nila ang simbahan at pinagawa ang nasilang kampana at sila’y nagdaos ng pista na kung saan sampung araw ang tagal ng tugtugan nawala ang takot ng taong bayan sa lumang simbahan at doon unang nagpakasal sa simbahan ang magkasintahan. Ang kayamanan palang yaon ay pagmamay-ari ng isang puno ng tulisan.